Wczesnośredniowieczny Wolin stanowi punkt węzłowy historii środkowej i północnej Europy. Będąc w IX-XII wieku jednym z największych ośrodków rzemieślniczo-handlowych nad Bałtykiem, odegrał wielką rolę w dziejach państw północnej Europy. To wieloetniczne centrum stało się obiektem zainteresowania królów, posłów, a także dziejopisarzy łacińskich, arabskich i skandynawskich. Potęga miasta obrosła legendami o wikińskiej twierdzy Jómsborg oraz zatopionym mieście – Winecie. Wolin był jednym z miast, które wpłynęły na oblicze Europy i ją stworzyły. Polskie badania archeologiczne w Wolinie rozpoczęły się w 1952 roku. Od 1953 roku były prowadzone przez Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Przez 70 lat, pozyskano ogromną liczbę zabytków oraz danych, stanowiących pierwszorzędne źródła dla historii europejskiej. Zabytki prezentowane były na licznych wystawach zarówno w kraju jak i za granicą. Trzy pokolenia polskich naukowców w toku interdyscyplinarnych badań opublikowało setki prac, wpisując dzieje miasta na karty podręczników historii.

Jubileuszowa konferencja ma na celu podsumowanie tego bogatego w odkrycia okresu oraz podkreślenie roli jaką wczesnośredniowieczny Wolin odegrał w historii północnej Europy. Odbędzie się ona w ramach VI Wolińskich Spotkań Mediewistycznych, których tradycją jest prezentowanie dziejów wolińskiego ośrodka w szerszym kontekście badań nad średniowieczem. W trakcie konferencji zaprezentowane zostaną dotychczasowe osiągnięcia, trwające obecnie prace oraz przyszłe kierunki badań nad fenomenem, jakim był wczesnośredniowieczny Wolin. Jednocześnie podjęte zostaną rozważania na temat roli wczesnośredniowiecznej urbanizacji w kształtowaniu oblicza ówczesnej Europy. Planowana konferencja będzie świętem polskiej nauki, jej międzynarodowej promocji oraz spotkaniem wiodących europejskich naukowców badających wczesne średniowiecze. Jednocześnie zostaną zainicjowane obchody 70-lecia działalności Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, które przypadają na rok 2023.

Przewidziano wygłoszenie 19 referatów ukazujących zarówno wyniki badań nad wczesnośredniowiecznym Wolinem, jak też dotyczących innych ważnych ówczesnych ośrodków miejskich północnej Europy. Referaty będą punktem wyjścia do dyskusji nad tematem konferencji, a także do debaty z udziałem polskich i zagranicznych naukowców. Z tego powodu stosunkowo niewielka liczba referatów jest równoważona uczestnictwem licznych badaczy z całej Europy (Norwegia, Dania, Szwecja, Niemcy, Ukraina, Hiszpania), którzy wezmą aktywny udział w dyskusji i poznają dokonania polskiej nauki. Konferencja odbywać się będzie w miejscu projektowanego nowego muzeum wolińskiego. Ze względu na wielkie, paneuropejskie znaczenie dziejów miasta, Muzeum Regionalne im. Andrzeja Kaubego w Wolinie wraz z Instytutem Archeologii i Etnologii PAN w Wolinie, ICOMOS Polska, Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków oraz władzami miejskimi podejmują starania, aby wpisać miasto na listę Pomników Historii oraz Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jubileuszowa konferencja zwiększy zasięg tych działań.

Obrady będą tłumaczone symultanicznie (polski-angielski; angielski-polski), zostaną utrwalone na video oraz nowatorską metodą tzw. graphic recording. Każdy z referatów zostanie przedstawiony graficznie, co umożliwi przystępną prezentację jego wyników w Internecie, zaś oryginał rysunkowy zostanie złożony w Muzeum Regionalnym im. Andrzeja Kaubego w Wolinie. Wystąpienia zostaną wydane drukiem w tomie pokonferencyjnym, który może stać się punktem odniesienia dla badaczy wczesnego średniowiecza w Europie.

Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem przez wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego, Ministra Spraw Zagranicznych prof. dr. hab. Zbigniewa Raua, Wiceministra Infrastruktury Marka Gróbarczyka oraz wojewodę zachodniopomorskiego Zbigniewa Boguckiego.

Ze względów technicznych wydarzenie ma charaktery zamknięty. Wszystkie przedstawione referaty będą dostępne w Internecie po zakończeniu konferencji.

Karolina Kokora
Dyrektor Muzeum Regionalnego im. A. Kaubego w Wolinie