- Naszym celem jest silne Wybrzeże, które jest oknem na świat i integruje nas ze światem. Zachodnie Pomorze stanowi polską rację stanu. Wraz z tunelem pod Świną pokazujemy, że możliwa jest realizacja projektów trudnych, które przez wiele lat wydawały się nie do wykonania - mówił podczas konferencji premier Mateusz Morawiecki.

- Przez bardzo wiele lat część Pomorza Zachodniego oddzielona była w jakiejś mierze od reszty naszego kraju. Rozpoczęcie wiercenia tunelu, to chwila ważna zarówno w wymiarze gospodarczym jak i kulturowym, która mam nadzieję zostanie zapamiętana - podkreślał w Świnoujściu Wiceprezes Rady Ministrów Jarosław Kaczyński.

- Mieszkańcy i turyści odwiedzający Świnoujście od lat czekali na stałe połączenie drogowe pomiędzy wyspami Wolin i Uznam. Cieszę się, że obecny rząd przełamał niemoc, która przez kilkadziesiąt lat nie pozwalała połączyć Świnoujścia z lądem połączeniem drogowym. Dzięki realizacji tunelu, która odbywa się przy współpracy rządu i samorządu, już wkrótce będzie można korzystać z tego długo wyczekiwanego połączenia drogowego - powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

- Dzisiaj rozpoczynamy etap niezwykle istotny, nie tylko z budowlanego punktu widzenia. Na ten moment czekaliśmy bardzo długo, zwłaszcza mieszkańcy Świnoujścia i całego regionu. Połączenie wysp Uznam i Wolin wchodzi w decydującą fazę. Jako inwestor zastępczy jesteśmy gotowi, aby skutecznie przeprowadzić i nadzorować ten etap. - powiedział Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.

Wyspiarka ruszyła do wyspy Wolin!

Maszynie TBM nadano imię Wyspiarka, które zostało wybrane w konkursie przez mieszkańców Świnoujścia. Na placu budowy została również poświęcona figura św. Barbary - patronki górników. Jak już wspomnieliśmy, w tym roku maszyna dotrze do wyspy Wolin. Kolejny rok potrwają dalsze prace - wykonanie w tunelu jezdni, wyjść ewakuacyjnych i wszystkich instalacji. Zgodnie z terminem kontraktowym inwestycja powinna zakończyć się we wrześniu 2022 roku. Wtedy mieszkańcy, turyści i kierowcy otrzymają przeprawę drogową, a promy pozostaną zapewne atrakcją turystyczną.

Maszyna drążąca

Tunel w Świnoujściu będzie wykonywany metodą drążenia przy pomocy specjalnie wykonanej dla tej inwestycji w Chinach maszyny drążącej. Urządzenie jest dedykowane dla tej inwestycji i jeśli nie będzie mogło zostać wykorzystane przy realizacji innych inwestycji to wykonawca może je zwrócić producentowi. Wyspiarka będzie zostawiała za sobą gotowy tunel o przekroju kołowym i szerokości 13 metrów (średnica samej tarczy to 13,5 m). Maszyna TBM w sposób zautomatyzowany będzie drążyć tunel przy pomocy obracającej się tarczy. W miarę postępu wiercenia montując poszczególne segmenty obudowy tunelu i równocześnie wyprowadzając urobek poza tunel. Masa całego urządzenia to 2740 ton, a długość 101 metrów. Stałą obsługę maszyny podczas drążenia będzie stanowiło około 15 osób. Maszyna jest już zmontowana i rozpoczęła drążenie. Proces technologiczny związany ze startem maszyny TBM jest wieloetapowy i obejmuję rozruch wszystkich instalacji i systemów.

Zakład prefabrykacji pracuje pełną parą

Aby maszyna drążąca mogła ruszyć i drążyć w trybie ciągłym tunel, potrzebne jest jej stałe dostarczanie tubingów – elementów składających się na poszczególne pierścienie obudowy tunelu. Każdy pierścień składa się z ośmiu tubingów (segmentów). W celu wykonania tych elementów został wybudowany przy placu budowy zakład prefabrykacji. W specjalnych formach wykonywane są elementy przyszłej obudowy tunelu. Nie są identyczne. Każdy jest specjalnie oznakowany i ma określone miejsce w przyszłym tunelu. Wynika to z faktu, że tunel nie będzie przebiegał po prostej. Zagłębia się pod rzeką Świną, a na odcinku początkowym i końcowym będzie też posiadał łuki poziome. Docelowo cały tunel będzie składał się z 6280 tubingów składających się na pierścienie obudowy tunelu. Obecnie gotowych jest ponad 2 700 tubingów, a kolejne są stale wytwarzane.

Komora odbiorcza w budowie

Prace po stronie wyspy Uznam, gdzie jest zlokalizowana większość infrastruktury związanej z budową, to nie wszystko. Po stronie wyspy Wolin budowana jest komora odbiorcza, do której we wrześniu tego roku powinna dotrzeć Wyspiarka. Komora jest już w większości wykonana. Prowadzone są prace przy płycie dennej. Powstają również odcinki dojazdowe do tunelu.

Pozostałe prace

Przewiercenie się z wyspy Uznam na wyspę Wolin nie będzie oznaczało końca prac. Tunel będzie miał przekrój kolisty, tak jak tarcza maszyny TBM. Aby mogły się nim poruszać pojazdy, trzeba będzie wykonać płytę, na której będzie zlokalizowana jezdnia. Pod jezdnią zostanie umieszczona galeria ewakuacyjna wraz z większością instalacji tunelu. Ważnym elementem będą również wyjścia awaryjne do galerii ewakuacyjnej. Wykonywane zostaną również systemy wentylacji, przeciwpożarowe, zarządzania ruchem i monitoringu. Termin zakończenia inwestycji to wrzesień 2022 roku.

Finał wielu lat przygotowań

O potrzebie budowy stałej przeprawy w Świnoujściu mówiło się już od kilkudziesięciu lat. Rozpoczęcie prac przygotowawczych obejmujących decyzję środowiskową, która wyznaczyła korytarz i wariant realizacyjny stałej przeprawy, było możliwe dzięki podpisaniu w 2007 roku porozumienia pomiędzy Ministrem Infrastruktury, GDDKiA i władzami Miasta Świnoujście. Przetarg na realizację inwestycji został ogłoszony w 2016 roku, a umowa z wykonawcą zawarta w 2018 roku. Pierwsze roboty ruszyły jesienią 2019 roku, po uzyskaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID).

Tunel połączy wyspy Uznam i Wolin

Całkowita długość inwestycji będzie wynosić 3,4 km. Zasadnicza jej część, czyli tunel drążony pod Świną, który połączy wyspy Uznam i Wolin, będzie miał długość 1,48 km. Tunel będzie jednorurowy i powstanie w nim dwupasowa jezdnia. Dzięki tej inwestycji Świnoujście zostanie w sposób stały skomunikowane z resztą Polski. Obecnie komunikację zapewniają przeprawy promowe, które mają mocno ograniczoną przepustowość i są zależne od warunków pogodowych.

Inwestor zastępczy i dofinansowanie ze środków UE

Inwestorem budowy tunelu w Świnoujściu jest Miasto Świnoujście, a GDDKiA pełni rolę Inwestora zastępczego. Inwestycja jest współfinansowana ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Łączna szacowana wartość inwestycji to 913,8 mln złotych, maksymalna wartość dofinansowania ze środków UE wynosi 775 mln złotych.

Ewa Adamczewska
Wydział Planowania