Szczepienia są jednym z największych osiągnięć medycyny. To jednocześnie najtańsza i najskuteczniejsza metoda zapobiegania niebezpiecznym, często śmiertelnym, chorobom zakaźnym zagrażającym życiu i zdrowiu - zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Dzięki szczepieniom udało się w Polsce wyeliminować polio, ospę prawdziwą, czy znacząco ograniczyć ryzyko zachorowania m.in. na błonicę oraz wirusowe zapalenie wątroby typu B.

Niestety, odsetek dzieci w Polsce szczepionych przeciw chorobom ujętym w kalendarzu szczepień obowiązkowych, gwałtownie spada. Największy spadek ma miejsce w przypadku szczepień przeciwko odrze, śwince i różyczce - z 98% w 2010 roku do 93% w roku 2018.

Odra – zabójca dzieci

Odra, choroba nazywana niegdyś „zabójcą dzieci", jest bardzo zaraźliwa i niebezpieczna szczególnie dla najmłodszych. Zagrożone są nie tylko dzieci, których rodzice odmawiają szczepień, ale również dzieci, które nie mogą być zaszczepione ze względów zdrowotnych. Nie ma skutecznego leku na odrę, a leczenie ma charakter objawowy. Podanie dwóch dawek szczepionki MMR jest jedynym sposobem ochrony przed tą chorobą. Od lat dzięki szczepieniom przypadki odry w Polsce występowały jedynie sporadycznie. Niestety, od połowy 2018 roku trend uległ zmianie. W 2019 roku odnotowano już 1492 przypadki odry – czterokrotnie więcej niż w roku poprzedzającym.

Przyczyną tej sytuacji w Polsce jest m.in. spadek zaufania do szczepień ochronnych. Zalew nieprawdziwych informacji dotyczących domniemanej szkodliwości szczepień wprowadza rodziców w błąd, wpływając na podejmowane przez nich decyzje. Przestraszeni potencjalnymi negatywnymi skutkami, odmawiają szczepienia swoich dzieci. Tymczasem prawdziwym zagrożeniem dla życia i zdrowia najmłodszych są choroby zakaźne, przed którymi szczepienia skutecznie chronią.

Sytuacja pogarsza się na całym na świecie

Szczepienia przeciw odrze uratowały dotychczas życie ponad 23 milionom dzieci na świecie. Niestety, odra nadal stanowi ogromne zagrożenie. Od trzech lat liczba potwierdzonych przypadków tej choroby stale rośnie. W 2019 roku była najwyższa od 23 lat i wyniosła 869 770. Spośród zakażonych na całym świecie zmarło 207 500 osób. W Stanach Zjednoczonych, w 2019 roku odnotowano najwięcej zachorowań na odrę od 25 lat. Podobnie cztery europejskie kraje (Albania, Czechy, Grecja i Wielka Brytania) straciły status państw wolnych od tej choroby.

UNICEF stale dostarcza szczepionki do wielu miejsc na świecie i ratuje życie najbardziej potrzebujących dzieci z krajów takich jak Jemen czy Syria. Niestety, w tym roku, z powodu pandemii COVID-19 w wielu krajach kampanie szczepień zostały odwołane lub odroczone w czasie.

Apel UNICEF Polska

Powszechne szczepienia są gwarantem odporności populacyjnej – chronią społeczeństwo przed wybuchem epidemii chorób zakaźnych. Jeżeli nie podejmiemy w Polsce zdecydowanych działań, utracimy odporność populacyjną na wszystkie choroby uwzględnione w Programie Szczepień Ochronnych. Z tego względu, UNICEF Polska przygotował Apel do Ministra Zdrowia o podjęcie zdecydowanych działań, mających na celu przeciwdziałanie drastycznemu spadkowi poziomu realizacji szczepień ochronnych wśród dzieci w Polsce.

Działania upowszechniające szczepienia w naszym kraju powinny obejmować przede wszystkim wsparcie rodziców w dostępie do informacji na temat szczepień oraz promocję kalendarza szczepień, poprzez m.in. kampanie społeczne, walkę z dezinformacją w mediach oraz obalanie najbardziej szkodliwych mitów dotyczących szczepień.

Każdy może podpisać Apel do Ministra Zdrowia za pośrednictwem strony: unicef.pl/apel-szczepienia

dr Monika Kacprzak
Rzecznik Prasowy
UNICEF Polska