Możliwość wprowadzenia pilotażowego programu antysmogowego ze wsparciem środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 to wynik pozytywnie zakończonych w lipcu 2018 r.  negocjacji z Komisją Europejską. Wcześniej takiej możliwości nie było.

– Zachodniopomorski Program Antysmogowy rusza pełną  parą. To przykład, że wspólnie z samorządami można tworzyć skuteczne partnerstwo. To projekt parasolowy, jeden z nielicznych w Polsce, ale wierzę, że z miesiąca na miesiąc będzie się rozwijał. Nie czekamy na działania innych instytucji. Sami zdecydowaliśmy, zorganizowaliśmy i wdrażamy inicjatywę, która pozwoli nam poprawić stan powietrza w regionie. Co prawda, jego jakość jest na Pomorzu Zachodnim lepsza niż w innych polskich regionach, ale mamy aspiracje, by czerpać wzory z państw Europy Zachodniej, ze Skandynawii. Duże pokłony dla tych samorządów, które zdecydowały się na złożenie aplikacji i sięgnięcie po unijne wsparcie w walce o czyste powietrze. Z pewnością to wyzwanie nie na jeden rok, a na kilka lat. Dlatego cieszę się, że udało się nam zachęcić lokalnych włodarzy gmin i miast do działań antysmogowych – powiedział marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.

Zachodniopomorski Program Antysmogowy to tzw. projekt parasolowy. Oznacza to, że w pierwszej kolejności gminy składały wniosek o dofinansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego. Następnie, po rozstrzygnięciu konkursów przez Urząd Marszałkowski, mieszkańcy będą składać uproszczone wnioski o pomoc finansową już w swoich miejscowościach. Według ostrożnych szacunków, to efekt porównywalny do posadzenia ponad 2 tys. drzew.

– Cieszy mnie fakt, że oprócz dużych miast po wsparcie sięgnęły mniejsze ośrodki czy samorządy z obszarów wiejskich. Tam również okres grzewczy jest uciążliwy dla mieszkańców, dla ich zdrowia. Wierzę, że ten program to początek wielkich zmian na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego na Pomorzu Zachodnim – dodawał wicemarszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Kustosz.

Międzyzdroje
– Cieszę się, że przystąpiliśmy do programu, który pozwoli pozbyć się części starych pieców i przeprowadzić termomodernizację niektórych budynków. Jako gmina nadmorska i położona w otulinie Wolińskiego Parku Narodowego to szczególnie ważny element dbania o przyrodę, o czyste powietrze. Musimy nauczyć się żyć w przyjaźni ze środowiskiem naturalnym – mówiła zastępca burmistrz Międzyzdrojów Beata Kiryluk.

Gmina zrealizuje dwa projekty. Pierwszy z nich to „Wymień piec - bądź EKO w Międzyzdrojach - w ramach Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego”, który umożliwi wymianę 16 pieców czy kotłów węglowych na mniej emisyjne źródła. Inwestycje będą prowadzone wyłącznie w obiektach spełniających minimalne wymogi w zakresie efektywności energetyczne, co potwierdzi wykonanie 20 świadectw charakterystyki energetycznej. Mieszkańcy będą mogli się starać o 7,5 tys. zł grantu. Szacuje się, że efektem inwestycji będzie spadek emisji gazów cieplarnianych o około 105,5 tony równoważnika CO2 czyli o 67,7% w stosunku do stanu obecnego, oraz spadek emisji pyłów o 0,16 Mg/rok czyli o 100% w stosunku do stanu obecnego. Projekt jest w całości finansowany ze środków unijnych, a jego wartość to ponad 144 tys. zł. Inwestycje będą przeprowadzone do końca 2023 r.

Drugie z zaplanowanych przez gminę działanie to „Wymień piec – termomodernizuj budynek w Międzyzdrojach – w ramach Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego”. Dzięki wsparciu z RPO WZ w 16 budynków jednorodzinnych zostanie objętych termomodernizacją (pełna termomodernizacja w 9 budynkach i częściowa termomodernizacja w 7 budynkach). Działania termomodernizacyjne obejmą także zmianę systemu ogrzewania opartego na paliwie stałym na mniej emisyjne źródła ciepła. W każdym z budynków inwestycje poprawią efektywność energetyczną o co najmniej 25%, a emisji CO2 spadnie o co najmniej 30%. Efekty potwierdzą audyty energetyczne. Mieszkańcy będą mogli się starać o granty przyznawane w wysokości 50 tys. zł na wykonanie pełnej termomodernizacji wraz z wymianą źródła ciepła oraz 25 tys. zł na wykonanie termomodernizacji częściowej i wymianę źródła ciepła. Szacuje się, że roczny spadek emisji gazów cieplarnianych wyniesie 105,50 tony równoważnika CO2, a emisja pyłów spadnie o 0,16 Mg/rok. Warty 753 tys. zł projekt jest w całości dofinansowany ze środków unijnych i zostanie zrealizowany do końca 2023 r.

Wolin
- Działania antysmogowe zrealizujemy na dwóch płaszczyznach. Pozbędziemy się m.in. 150 przestarzałych kotłów. To ogromny krok, aby poprawić warunki życia mieszkańców oraz walory turystyczne gminy - wyjaśniała wójt Wolina Ewa Grzybowska.

„Wymiana indywidualnych źródeł ciepła na mniej emisyjne w gminie Wolin” to projekt, który zakłada przekazanie mieszkańcom 100 grantów (w wysokości 7.500,00 zł każdy) na wymianę pieców i kotłów węglowych na mniej emisyjne źródła ciepła. Inwestycje będą wykonywane w oparciu o świadectwa charakterystyki energetycznej, których wykonanie również obejmie dofinansowanie ze środków RPO WZ. Szacuje się, że roczna emisja CO2 spadnie o 254,28 ton równoważnika CO2, a emisja pyłów obniży się o 0,33 Mg/rok. Wartość projektu to 903 tys. zł , z czego dofinansowanie unijne wynosi 813 tys. zł. Działania zostaną zrealizowane do końca czerwca 2022 r.

Drugi z realizowanych przez Gminę Wolin projektów to „Termomodernizacja budynków jednorodzinnych w gminie Wolin”. Działanie pozwoli na przekazanie mieszkańcom łącznie 50 grantów na przeprowadzenie termomodernizacji wraz z wymianą indywidualnych źródeł ciepła na mniej emisyjne. Gmina zaplanowała przekazanie 25 pełnych termomodernizacji (grant w wysokości 50 tys. zł) oraz 25 częściowych termomodernizacji (grant w wysokości 25 tys. zł). Termomodernizacja częściowa zakłada izolację cieplną ścian (w tym stolarki okiennej i drzwiowej) i modernizację instalacji centralnego ogrzewania. Natomiast termomodernizacja pełna dodatkowo obejmuje izolację stropu (w tym dachu) i podłogi. Działania będą wykonywane w oparciu o sporządzone w ramach projektu audyty energetyczne. Szacuje się, że roczna emisji CO2 spadnie o 152,46 ton równoważnika CO2, a emisja pyłów zmaleje o 0,21 Mg/rok. Wartość projektu to ponad 2,259 mln zł, z czego 2 mln zł stanowią środki unijne. Działania zostaną skończone w czerwcu 2022 r.

Działania antysmogowe w regionie
Łącznie, dzięki realizacji 39 projektów dofinansowanych kwotą 34 mln zł, w regionie zostanie wymienionych 2511 źródeł ciepła i zostanie przeprowadzona termomodernizacja 433 budynków. Szacuje się, że całościowy spadek emisji CO₂ wyniesie 14 342 ton. Budżet pilotażowego Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego stanowią środki zarezerwowane w dwóch działaniach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020:

• Działanie 2.14. Poprawa jakości powietrza – Zachodniopomorski Program Antysmogowy.
Z tych środków gminy będą mogły finansować likwidowanie szkodliwego dla środowiska źródła ciepła, a więc pieca węglowego lub kotła na węgiel i zastąpienie go nową jednostką wytwarzającą ciepło w oparciu o spalanie gazu lub inne źródło energii. W ramach ogłoszonego naboru złożone zostały 73 wnioski aplikacyjne. W wyniku przeprowadzonej oceny do dofinansowania skierowano 25 projektów na kwotę 15 197 054,00 zł.

• Działanie 2.15. Termomodernizacja budynków jednorodzinnych – Zachodniopomorski Program Antysmogowy. W ramach działania możliwe będzie przeprowadzenie termomodernizacji budynków jednorodzinnych wraz ze zmianą indywidualnych systemów ogrzewania na bardziej ekologiczne. W ramach naboru złożono 63 wnioski aplikacyjne. Na podstawie przeprowadzonej oceny do dofinansowania zostało skierowanych 14 projektów na łączną kwotę dofinansowania 18 324 040,00 PLN.

Umowy wsparcia w ramach Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego podpisały już m.in. takie samorządy jak: Gmina Miasto Szczecin, Gmina Miasto Koszalin, Gmina Barlinek, Gmina Czaplinek, Gmina Drawsko Pomorskie, Gmina Goleniów, Gmina Nowogard, Gmina Kołobrzeg, Gmina Mielno, Miasto Szczecinek, Miasto Świnoujście, Gmina Wolin i Gmina Międzyzdroje. Lista beneficjentów programu jest dłuższa. Wkrótce do inicjatywy dołączą kolejni beneficjenci parafując porozumienia. Będzie to np. Gmina Biały Bór, Gmina Gryfino, Gmina Sianów, Gmina Myślibórz czy Miasto Stargard.

Gabinet Marszałka
Biuro Prasowe
Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego