To początek artykułu, z marca 2004 roku (Głos Szczeciński z 18 marca 2004 roku). Już niedługo minie siedem lat od czasu, kiedy WPN stał się gospodarzem tego ciekawego, do niedawna bardzo dobrze zachowanego kompleksu – zabytku historii Polskiej Marynarki Wojennej.

Niestety z dnia na dzień szansa na kompleksowe zagospodarowanie tego zabytku jest coraz mniejsza, a jedynymi którzy cieszą się z tego faktu są złodzieje. Barbarzyńcy co jakiś czas uzupełniają budżet na wino sprzedając forteczne pamiątki.

- 17 BAS, który zwiedzaliśmy podczas konferencji Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji w 2004 roku to całkowicie inny obiekt niż dzisiaj - mówi doktor Marek Klimczak, który architekturą militarną zajmuje się od 20 lat. – To smutne - Międzyzdroje miałyby kolejną atrakcję turystyczną. A ma zagrodzone starymi zasiekami betonowe monolity, które już niedługo będą pozbawione każdej metalowej śrubki. Pan Marek dodaje, że kilka lat temu międzyzdrojski BAS był najlepiej zachowaną baterią polskiej obrony wybrzeża. W ciągu ostatnich lat wyszabrowano co tylko się dało- syreny alarmowe, część instalacji i drzwi pancernych. Elementy fundamentów armaty!

Jedynym działaniem parku przez ostatnie lata było informowanie zainteresowanych dziennikarzy, że już w wkrótce BAS zostanie udostępniony dla turystów (za pieniądze uzyskane z unijnych dotacji) oraz kontrowersyjny demontaż kopuły pancernej tzw. dalmierza. Poszczególne fragmenty tego zabytku złożono w garażu gdzie niekonserwowane rdzewieją.

Czy naprawdę takiej instytucji jak Park Narodowy, zatrudniającej kilkudziesięciu pracowników, z wielomilionowym budżetem nie stać na wytyczenie ścieżki i zagospodarowanie kilku betonowych bunkrów?

"- Teraz BAS w Międzyzdrojach (…) jest systematycznie rozgrabiany. - Łza się w oku kręci. Takie miejsca powinny być zachowane. I fakt, że powstały za poprzedniego systemu nie powinien mieć tu znaczenia. To jest część historii. Budowali je ludzie, którzy tak naprawdę służyli Polsce, a nie komunizmowi. Bez względu na to, kto teraz jaką ideologię do tego dorobi. Ja wspominam te lata, jako służbę mojej Ojczyźnie, a nie systemowi komunistycznemu."- mówił dziennikarzowi Głosu Szczecińskiego 7 lat temu Mieczysław Jackowskim, były dowódcą baterii.

Szkoda, że po tylu latach te słowa cały czas są aktualne.

Czym jest BAS?

BAS - Bateria Artylerii Stałej, to kilkanaście żelbetonowych schronów, które rozpoczęto wznosić w 1948 roku, tuż koło byłej szkoły artylerii pokładowej Kriegsmarine na Białej Górze. Olbrzymim wysiłkiem- fizycznym i finansowym- zbudowano między innymi cztery stanowiska dla armat 130 mm (w tym dwa trzykondygnacyjne), schron dalmierza, dwie wieży kierowania ogniem i inne obiekty. Bateria obrony wybrzeża miała bronić portu w Świnoujściu i wspierać przeciwdesantową obronę wybrzeża. Na całym polskim wybrzeżu utworzono łącznie 8 baterii kal. 130mm, dwie kal. 100mm i jedną kal. 152mm. W 1974 roku rozpoczęto likwidację baterii, w 1977 roku zaprzestano konserwacji armat, które wybrakowano. Część dział na międzyzdrojskim BAS-ie stało na stanowiskach jeszcze na początku lat 90-tych XX- wtedy za zgodą (sic!) Ewy Staneckiej - Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pocięto je na złom!