Głównym celem Nocy Muzeów, odbywającej się pod patronatem Europejskiej Rady Europy, jest utworzenie płaszczyzny spotkań dla muzeów i prezentowanych przez nie zabytków oraz zwiedzających gości. Noc Muzeów w Polsce zainaugurował Poznań w 2003 roku. Włączały się do niej sukcesywnie nie tylko muzea, ale i galerie sztuki, które przygotowują na ten czas specjalne wystawy i wydarzenia kulturalne, prezentowane w szczególnie ciekawy sposób, które cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem.

W tym roku Muzeum nasze przygotowało szczególnie bogaty i atrakcyjny program, łączący w sobie historię, sztukę, czy też praktyczny pokaz działania służb ratowniczych. Sponsorem całego przedsięwzięcia od kilku już lat był Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ SYSTEM S.A.

Głównym punktem programu był „Powrót Światowida do Wolina”. Za tym intrygującym tytułem kryła się prezentacja, po raz pierwszy w Wolinie i w naszym Muzeum, oryginału legendarnego posążka Światowida, zwanego też Świętowitem lub Swętewitem, który wg wierzeń obdarzony był mocą magiczną, był bogiem wojny i światła, utożsamiany z ogólnosłowiańskim Perunem, bogiem burz i piorunów. Helmod w Kronice Słowian ukończonej w 1172 r. na temat bóstwa pisze: „Między różnokształtnymi zaś bogami słowiańskimi szczególnie jaśnieje Świętowit, bóg ziemi Rugian, jako szczególnie skuteczny w swych odpowiedziach. W porównaniu z nim innych jakby za pół-bogów uważają”. Saxo Gramatyk zaś, towarzyszący królowi Waldemarowi w zniszczeniu Arkony w 1168 r. tak opisał Świętowita: „… w świątyni mieściła się imponująca wielkością postać bożka, wywyższająca się swym wzrostem ponad wszelkie istoty ludzkie. Postać zadziwiała swymi czterema głowami i takąż ilością szyi. Dwie głowy skierowane były w kierunku piersi a dwie pozostałe spoglądały w kierunku pleców, przy czym, jedna z przednich i jedna z tylnych głów patrzyły w lewo, zaś kolejne dwie w prawo….”. Figurka Światowida znaleziona w Wolinie 30 sierpnia 1973 r. datowana jest na schyłek IX w. Tuż po odsłonięciu posążka niezwykle ciekawą prelekcję na jego temat wygłosił pracownik Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Szczecinie, Pan Wojciech Filipowiak. Prezentacja wolińskiego Światowida możliwa była dzięki życzliwości Profesora Mariana Rębkowskiego, kierownika Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Szczecinie, za co Muzeum nasze serdecznie dziękuje.

Drugim punktem programu było udostępnienie dla zwiedzających nowej wystawy - pracowni - poświęconej Eilhardowi Lubinusowi, twórcy największego dzieła kartograficznego początków XVII w. tj. Wielkiej Mapy Księstwa Pomorskiego i wyspy Rugii. W sali tej zaprezentowaliśmy samą mapę Lubinusa oraz szereg innych map Księstwa Pomorskiego z XVII w. Można było podziwiać, wykonany przez pracownicę Muzeum, Panią Magdalenę Kucharczyk, herb Księstwa Pomorskiego w oknie Muzeum i zapoznać się z samym Gryfem. Odtworzono również główne narzędzia, z pomocą których Lubinus dokonywał pomiarów księstwa. Dla najbardziej zainteresowanych tą ekspozycją Muzeum przygotowało wydawnictwo pt. Mapa Lubinusa i jej znaczenie dla pamięci o Księstwie Pomorskim oraz Śladami Lubinusa Przewodnik Niezwykły.

Tą ostatnią pozycję Muzeum pozyskało dzięki uprzejmości Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, dyrektor Zamku Pani Barbarze Igielskiej. Dzięki tej instytucji pozyskano również wiele materiałów poświęconych Lubinusowi oraz Wielkiej mapie Księstwa. Serdecznie za to dziękujemy.

Pokazowi pracowni towarzyszyła prelekcja poświęcona historii Księstwa oraz ostatniemu pokoleniu władców pomorskich.
Niezwykle ciekawym wydarzeniem było wystąpienie Pana Daniela Pałosza, miłośnika historii Wolina, który na swojej stronie internetowej prezentuje zdjęcia Wolina. Zdjęć tych jest już bardzo poważna kolekcja (1300). Stronę tą oglądają ludzie na całym świecie, nawet w Indiach. Pan Pałosz zanotował ponad milion odwiedzin tej strony w ciągu trzech miesięcy prezentacji! Gratulujemy pomysłu i doskonałej realizacji.

Tradycyjnie, korzystając z tego iż Noc Muzeów w Wolinie cieszy się dużą frekwencją, za co Państwu dziękujemy, zorganizowaliśmy pokaz sprawności działania wolińskich służb ratowniczych. Pokaz przeprowadzony perfekcyjnie przez Ochotniczą Straż Pożarną w Wolinie oraz Ochotniczą Straż Pożarną w Kołczewie pod dowództwem Pana Szymona Waligóry, miał na celu przede wszystkim aspekt edukacyjny, to jest miał pokazać nam wszystkim jak należy zachować się w sytuacjach ekstremalnych. Bardzo serdecznie dziękuję naszym ratownikom za ten pokaz oraz za ich codzienne działania ratujące ludzkie życie.
Bezpośrednio przed uroczystością pokazu Światowida, przed budynkiem Muzeum, artyleria wolińska, pod dowództwem Pana Czesława Sołtysa z Bractwa Kurkowego z Wolina oddała salwę artyleryjską. Pokaz wywołał aplauz licznie zgormadzonych mieszkańców Wolina. Nad bezpieczeństwem zgromadzonych w tym momencie oczywiście czuwały nasze służby ratownicze z OSP Wolin i Kołczewo.

Dla tych, którzy oprócz zaspokojenia ciekawości nt. historii naszego miasta chcieli również coś zjeść, Pan Ryszard Łągiewka przygotował ognisko wraz z kiełbaskami. Bardzo dziękujemy.
Niezmiernie pomocni podczas naszego przedsięwzięcia okazali się harcerze z Trzeciej Drużyny Harcerskiej „Gryfy Wolińskie” z Wolina. Bardzo serdecznie dziękujemy za pomoc i zapraszamy do dalszej współpracy z naszym Muzeum.

Dla najmłodszych zwiedzających Muzeum przygotowało dwa stanowiska z kolorowankami. Milusińscy kolorując figurkę Światowida czy też herb Wolina zapoznawali się z najważniejszymi aspektami historii miasta.

Imprezę zwieńczył koncert zespołu Cafe Jazz Trio ze Szczecina, który zaprezentował utwory w niepowtarzalnej improwizacji.
Najważniejsze momenty Nocy Muzeów w Wolinie świetnie uwiecznił Pan Rafał Naumuk, za co serdecznie dziękujemy. Za następne tysiąc lat Wolin będzie wiedział jak obchodzono Noc Muzeów w 2016 r.
Jak co roku (od trzech lat) Sponsorem wydarzenia Noc Muzeów w Wolinie był Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ SYSTEM S.A. Bardzo serdecznie dziękujemy Państwu za wsparcie finansowe. Bez Was impreza nasza nie byłaby z pewnością tak udana.
Już dziś zapraszamy Państwa na następną Noc Muzeów w 2017 r. Głównym bohaterem będzie Jan Bugenhagen, mieszkaniec Wolina, urodzony tu 24 czerwca 1485 r…

Mateusz Łagiewka