POGODA

Reklama

Wydarzenia

Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej • Niedziela [23.05.2010, 08:55:51] • Kamień Pomorski

23 maja 1945 r. w Kamieniu Pomorskim

23 maja 1945 r. w Kamieniu Pomorskim

Zniszczenia na Starym Mieście.( fot. Archiwum Fotograficzne MHZK )

Dokładnie przed 65. laty przybyła do miasta grupa operacyjna z Pełnomocnikiem Rządu na Obwód Kamień Władysławem Jasińskim na czele rozpoczynając dzieje polskiej administracji na Ziemi Kamieńskiej.

Grupa ta wyruszyła 8 maja z Piły, gdzie znajdował się wówczas Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Pomorze Zachodnie, którym był ppłk. Leonard Borkowicz, późniejszy pierwszy wojewoda szczeciński.

Na obszarze zdobytych ziem, w tym i w Kamieniu po 5 marca, władza cywilna i wojskowa przechodziła w ręce radzieckich Komendantur Wojennych organizujących tymczasową władzę na zajmowanym przez siebie terenie, na którym komendanci powoływali burmistrzów, wójtów, sołtysów – często Polaków, robotników przymusowych. Jednym z zadań radzieckiej administracji wojskowej stał się demontaż poniemieckiego majątku, uznanego za własność Armii Czerwonej. Tę formę „zabezpieczania” przeprowadzały tzw. brygady trofiejne. Rekwirowano niemal wszystko, także szyny kolejowe jak to miało miejsce w Kamieniu.

23 maja 1945 r. w Kamieniu Pomorskim

Władysław Jasiński, Pełnomocnik Rządu RP na Obwód Kamień, pierwszy polski starosta kamieński.( fot. Marian Klasik )

23 maja Władysław Jasiński zastał obszar wyznaczonego mu obwodu pod władzą powiatowego Komendanta Wojennego rezydującego w Golczewie. Kamieniem rządził jego miejski odpowiednik. Władze radzieckie zorganizowały w mieście posterunek Milicji Obywatelskiej, przy którym działało biuro meldunkowe. Istniał, powołany wcześniej przez dowódcę stacjonującego w Kamieniu Wojska Polskiego, Zarząd Miejski, nie przejawiający jednak żadnej aktywności, złożony z burmistrza – porucznika WP i sekretarza – Polaka przybyłego z Niemiec, których personalia na obecnym etapie badań, prowadzonych przez MHZK, nie są jeszcze znane.

23 maja 1945 r. w Kamieniu Pomorskim

Widok na zniszczone Stare Miasto.( fot. Archiwum Fotograficzne MHZK )

Stan miasta jaki zastał, nakreślił Jasiński w sprawozdaniu do Pełnomocnika Borkowicza znajdującym się w Archiwum Państwowym w Szczecinie i opublikowanym niemal w całości, przed ponad czterdziestu laty, w „Roczniku Kamieńskim”, periodyku wydawanym przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Kamieńskiej.

Pełnomocnik Jasiński tak pisał o mieście po pierwszym tygodniu swej w nim obecności:
„Obiekty użyteczności publicznej i gmachy państwowe przeważnie ocalały, za wyjątkiem ratusza, stacji kolejowej i jednego budynku szkolnego. Gmach starostwa częściowo zniszczony, ale można jeszcze pomieścić wszystkie urzędy powiatowe. Stacja transformatorowa nieczynna ale nadająca się do naprawy, stacja wodociągów nieczynna, lecz w stanie nieuszkodzonym i może być uruchomiona po uzyskaniu przez miasto prądu elektrycznego. Rzeźnia bez najmniejszego zniszczenia, duża mleczarnia zniszczona w 20%, ale może być uruchomiona. Dwa młyny w stanie niezniszczonym. W porcie nie zastałem zupełnie taboru wodnego, prócz kilkunastu łodzi bez żadnego znaczenia dla transportu i rybołówstwa na większa skalę.”
W Kamieniu mieszkało wówczas, jak pisał W. Jasiński, około 50 Polaków i 550 Niemców. Pierwszym celem stało się znalezienie siedziby dla polskiej administracji. Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Obwód Kamień (nazwa ta obowiązywała do końca maja 1946 r. kiedy to obwód stał się powiatem, Pełnomocnik starostą, a Urząd – Starostwem Powiatowym Kamieńskim) usytuowano w gmachu niemieckiego „Kreishaus´u” (dziś sanatorium „Chrobry”). Niezbędne stało się zabezpieczenie budynków dla przyszłego nowego Zarządu Miejskiego oraz punktu etapowego dla przybywającej do miasta ludności. Pilną potrzebą stało się uregulowanie aprowizacji miasta. W tym celu uruchomiono jeden z młynów, zorganizowano i obsiano ogród oraz utworzono stołówkę. Rozpoczęto ewidencjonowanie zakładów przemysłowych i rzemieślniczych znajdujących się w mieście i czterech osadach obwodu. Pełnomocnik przeprowadził wizytacje kilkunastu wsi, w ośmiu powołując sołtysów. Wszystko to udało się dokonać mimo, jak pisał w sprawozdaniu Pełnomocnik Jasiński, „ciągłych i codziennych awantur” ze strony Komendantury, z którą współpraca nie układała się najlepiej. Dostrzegając niekorzystny wpływ dwuwładzy w obwodzie wnosił do wojewody Borkowicza o „uregulowanie wzajemnego stosunku Wojskowych Władz Sowieckich do Cywilnych Władz Polskich”.
Rzeczywista praca organizacyjna rozpocznie się dopiero z początkiem czerwca. 10 czerwca Pełnomocnik Jasiński powoła na burmistrza Kamienia Stanisława Kuczkowskiego. Przed władzami stanie szereg wyzwań związanych z przeprowadzeniem akcji osiedleńczej i aprowizacją w pozbawionym połączenia kolejowego mieście, które powoli jednak będzie wracało do życia.


komentarzy: 12, skomentuj, drukuj, udostępnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodając komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykę prywatności.

Zauważyłeś błąd lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Oglądasz 1-12 z 12

Gość • Poniedziałek [24.05.2010, 15:08:52] • [IP: 83.30.149.**]

do BB  Niedziela [23.05.2010, 22:49]  [IP: 80.245.186.***] - Oleszczuk najwięcej to pozamykał w tym mieście (Dom Kultury, Melioracja) i przekazał mafii kościelnej (Pałac Biskupi)

Gość • Poniedziałek [24.05.2010, 14:38:09] • [IP: 150.254.104.***]

Jak ten tekst o 23 maja ma się do tzw. referendum ludowego?

Gość • Poniedziałek [24.05.2010, 11:50:41] • [IP: 95.48.97.**]

Może ktoś wie jak wyglądało referendu Trzy razy tak w Kamieniu? Żyją jeszcze dzieci tych co byli tutaj za coś odpowiedzialni. Dziwi mnie że Ci co piszą historię Kamienia nie dotarli do źródeł.

Gość • Poniedziałek [24.05.2010, 08:25:20] • [IP: 212.14.14.***]

Dobrze, że jest MHZK i pojawiają się takie artykuły o ludziach, którzy w bardzo trudnych warunkach potrafili zdziałać cuda, trzeba brać z nich przykład to może kiedyś nasze miasto odzyska przedwojenny urok, póki co można poogladać fotki jak tu było pięknie" za Niemca".

BB • Niedziela [23.05.2010, 22:49:54] • [IP: 80.245.186.***]

Moje miasto!Najwięcej zrobił w teraźniejszych czasach chyba Oleszczuk.Miasteczko zadbane i odnowione.Dla porównania można popatrzeć na Połczyn-Zdrój, tragedia.Centrum miasta i nie tylko jest w takim stanie jak zostawił Niemiec.Kurort wielkosci Kamienia Pom.Gdzieś na tej wysokości jak widać na zdjęciu był rolniczy targ.Co wtorek i piątek słychac było rżenie koni, gdakanie kur, pisk prosiąt, świeże jajeczka, masełko, twaróg...ech gdzie te smaki.W tej katedrze było moje bierzmowanie, śluby, komunie, chrzty mojego rodzeństwa.KAMIEŃ JEST PIĘKNY!!

Gość • Niedziela [23.05.2010, 22:42:17] • [IP: 83.21.93.***]

to miasteczko to mogło by być piękne gdyby nie to bagno w ratuszu. No cóż... proza życia.

Gość • Niedziela [23.05.2010, 11:09:39] • [IP: 94.23.5.***]

piękne czasy

Gość • Niedziela [23.05.2010, 10:02:32] • [IP: 88.88.147.**]

Po lewej od baszty to dom w ktorym mieszkalem. Dzisiaj mieszkam poza Kamieniem, ale na kazdy urlop tu wracam. Wlasnie za 32 dni tu przyjade.

Gość • Niedziela [23.05.2010, 09:53:40] • [IP: 83.25.133.**]

To byli ludzie a nie jak teraz - wuefista i ministrant! Dawni włodarze miasta zrobili wiele a Bronek z Andrzejem tylko niszczą i sprzedają dobro nas wszystkich - np. Półwysep Żółciński zbudowany za publiczne pieniądze, lub działki wewnątrz miasta gdzie W. Jasiński postawił kiedyś skwery zieleni.

Gość • Niedziela [23.05.2010, 09:28:47] • [IP: 83.21.206.***]

ja też je kocham, tylko co z tego? co innego wracać tu pamięciom a co innego dzisiejsza szara rzeczywistość: praca dom, syf na ulicach lata zaniedbań przez włodarzy, biurokracja, cwaniactwo, kolesiostwo i wiele innych rzeczy, które nie mają nic wspólnego z miłością to tego miasta

Gość • Niedziela [23.05.2010, 09:09:09] • [IP: 83.24.83.***]

TO MOJE RODZINNE MIASTO I ZAWSZE WRACAM TAM PAMIĘCIĄ BYŁO I JEST PIĘKNE I KOCHAM JE CAŁY CZAS...WŁODEK BRZEZIŃSKI

Gość • Niedziela [23.05.2010, 09:03:35] • [IP: 83.21.206.***]

ech ta nasza historia: niektóre rzeczy jak zastali wówczas to do dziś funkcjonują bo żadnemu z rządzących nie przyszło do głowy że to czego nie widać to też należy wymienić. TYLKO PRZYPOMINAM ; NIC NIE JEST WIECZNE

Oglądasz 1-12 z 12
■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@ikamien.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Zrobiłeś zdjęcie lub film? Wyślij do nas! kontakt@ikamien.pl ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@ikamien.pl ■ Zrobiłeś zdjęcie lub film? Wyślij do nas! kontakt@ikamien.pl ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@ikamien.pl ■ Zrobiłeś zdjęcie lub film? Wyślij do nas! kontakt@ikamien.pl ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@ikamien.pl ■ Zrobiłeś zdjęcie lub film? Wyślij do nas! kontakt@ikamien.pl
■ Przerwa w dostawie prądu – Świerzno. Ze względu na prace konserwacyjno-modernizacyjne w dniu 23 kwietnia 2025 r. nastąpi planowana przerwa w dostawie energii elektrycznej od godziny: 09:00 do 13:00 w miejscowości Świerzno, ulice: Długa (nr 1–11) Cicha (nr 1–9) Radosna (nr 5–13) oraz Straż i Urząd Gminy. Kontakt w sprawie przerwy: 991 ■ Informujemy, że w związku z ogłoszeniem 26 kwietnia 2025 roku dniem żałoby narodowej w Polsce po śmierci papieża Franciszka, zaplanowana na ten dzień Ekologiczna Gra Miejska zostaje odwołana. Serdecznie dziękujemy za zrozumienie i zapraszamy do udziału w innych naszych wydarzeniach w przyszłości. Z poważaniem, Organizatorzy ■