13 października 1943 roku, dokładnie 71 lat temu, deportowano około 600 więźniów obozu koncentracyjnego hali produkcyjnej „V2” do Mittelbau-Dora, gdzie powstała nowa hala produkcyjna. Dzień Pamięci był kontynuacją historycznego projektu „Peenemünde z perspektywy ofiar, koordynowanego ze strony polskiej przez burmistrza Wolina pana Eugeniusz Jasiewicza.

W obchodach Dnia Pamięci uczestniczyło 150 osób z Polski, Niemiec i Francji, byli to przedstawiciele Polsko-Niemieckiego Forum Kultury Ujścia Odry, przedstawiciele władz: burmistrz Wolina Eugeniusz Jasiewicz, zastępca Burmistrz Międzyzdrojów pani Katarzyna Kutereba-Gnitecka, Sebastian Schröder - sekretarz stanu w Ministerstwie Oświaty, Nauki i Kultury Meklemburgii-Pomorza Przedniego, Tadeusz Oliwiński – konsul Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie, Dr Regina Heubaum - Fundacja Miejsca Pamięci Buchenwald i Mittelbau-Dora, Francoise Bulfay - przewodnicząca francuskiego stowarzyszenia pamięci ofiar deportacji (Commission Dora-Ellrich der Fondation pour la Mémoire de la Déportation z Paryża, Jean Pierre Thiercelin - francuska Fundacja Pamięci Deportacji), Fondation pour la Mémoire de la Déportation z Paryża. Liczną grupę uczestników Dnia Pamięci stanowili uczniowie ze szkół z Wolina, Sierosławia, Szczecina, Świnoujścia oraz Niemiec (Ahlbeck, Ükeritz, Greifswald).

Podczas uroczystości została odsłonięta tablica pamiątkowa (stela), z napisami w pięciu językach „Za tym drzewami stała hala F-1, w której wytwarzano broń V-2. W nieludzkich warunkach pracowało tam od czerwca 1943 roku około 600 więźniów francuskich, polskich, sowieckich, czeskich, belgijskich, holenderskich i niemieckich, których wykorzystywano do produkcji V-2 po porozumieniu między SS i kierownictwem Ośrodka Doświadczalnego Wojsk Lądowych Peenemünde w sprawie przymusowej pracy więźniów obozów koncentracyjnych. Stąd 13 października 1943 roku więźniowie zostali wywiezieni do podziemnej fabryki i obozu koncentracyjnego pod zarządem SS- Mittelbau-Dora w Turyngii. Łącznie przy budowie rakiet V-2 straciło życie około 20 000 więźniów obozów koncentracyjnych. In Memoriam”.
Po ceremonii odsłonięcia tablicy, uczniowie złożyli kwiaty w hołdzie byłym ofiarom
i więźniom obozu. Podczas składania kwiatów 13-letni uczeń Szkoły Muzycznej ze Szczecina, Janek Czapski zagrał na skrzypcach utwór skomponowany specjalnie na tę uroczystość pt. In memoriam. Po uroczystościach odbyło się spotkanie polskich i niemieckich uczniów z przedstawicielami francuskiego Stowarzyszenia ofiar obozów koncentracyjnych Mittelbau-Dora-Ellrich w hotelu Seeklause w Trassenheide. Niezwykle ważnym gościem spotkania był pan Jean Pierre Thiercelin, syn generała Louis Garnier (93 lat)- byłego francuskiego więźnia, który w latach 1944-45 został deportowany do obozu koncentracyjnego Dora jako członek Ruchu Oporu. Udział w dyskusji poświęconej pamięci ofiarom obozu wzięła również pani Francoise Bulfay, przedstawicielka francuskiego Stowarzyszenia ofiar obozów koncentracyjnych Mittelbau-Dora-Ellrich, zaangażowana w walkę o zachowanie pamięci.
Odsłonięcie tablicy pamiątkowej było niezwykle ważnym krokiem do podjęcia dyskusji o tym, co miało miejsce w przeszłości oraz do podjęcia międzynarodowego dialogu młodzieży.


Agnieszka Temkowicz
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Wolinie