ikamien.pl • Czwartek [11.10.2012, 08:10:27] • Kamień Pomorski
267. rocznica odkrycia kondensatora elektrycznego przez Ewalda von Kleista

Benjamin Franklin i doświadczenie z latawcem i butelką lejdejską (butelką Kleista)( fot. Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej
)
267 lat temu w Kamieniu Pomorskim dokonano wielkiego odkrycia – dokładnie 11 października 1745 roku dziekan kapituły katedralnej Ewald Jürgen Georg von Kleist (1700-1747) wykonał udany eksperyment, który zrewolucjonizował światowe badania nad elektrycznością.
Mianowicie skonstruował prosty kondensator elektryczny, zwany na świecie nie słusznie pod nazwą „Butelka Lejdejska”. Było to naczynie ze szkła wypełnione wodą lub spirytusem- zatkanym korkiem, który przebity był na wylot miedzianym drutem. Butelkę można było naładować elektrycznie stykając pręt z naładowanym ciałem. Poprzez drut i wodę prąd dostawał się do środka naczynia i ładował dodatnio lub ujemnie jego wewnętrzne ścianki. Pojemność elektryczną można było znacznie zwiększyć, pokrywając szkło od zewnątrz i wewnątrz folią przewodzącą prąd. Kleist wykonał przynajmniej 9 udanych eksperymentów.

Doświadczenie z butelką lejdejską na rycinie z epoki( fot. Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej
)
Podobne doświadczenia wykonywał jeden z ojców założycieli Stanów Zjednoczonych Benjamin Franklin (1709-1790), wykonując w latach 1747 – 1753 własne eksperymenty, m.in z latawcem i „Butelką Kleista” - za pomocą tych urządzeń gromadził energię elektryczną sprowadzaną z piorunów. Swoje eksperymenty opisał w książce „Experiments and Observations on Electricity".
Jedna z oryginalnych „Butelek Kleista” jeszcze w 2008 roku była w posiadaniu księdza infułata Romana Kostynowicza, niestety po Jego śmierci zaginęła. Obecnie jest poszukiwana przez MHZK, jak również Wojewódzką Komendę Policji w Szczecinie.
Na przyszły rok planowana jest wystawa poświęcona badaniom tego znakomitego naukowca pt. „Elektryczność i pioruny. Kamieńskie doświadczenia Ewalda von Kleista i amerykański eksperymenty Benjamina Franklina w latach 1745-1752”.
Obecnie trwają rozmowy z firmą ENEA na temat przejęcia patronatu nad wystawą.