W książce pana Henryka Bochenka "Twierdza Jasna Góra" z roku 1997 znajdziemy najważniejsze dane używanej broni palnej w czasie walk o twierdzę w okresie 1655-1656:
- muszkiet:
- długość 1,63 m, lufa 1,15 m
- kaliber 18-20 mm
- amunicja: kula ołowiana ok. 50g, prędkość wylotowa 240 m/s
- zasięg: bojowy – do 300 m, skuteczny 130 m
- masa ok. 7,5 kg
lekkie działo 3 funtowe pułkowe (regimentowe) polskie:
- masa ok. 288 kg
- kaliber ok. 75 mm
- kula pełnolana o średnicy 72 mm, masa 1,5 kg, na odległość do 600 m
lekkie działo regimentowe 4 funtowe szwedzkie:
- masa ok. 500 kg
- kaliber ok. 84 mm
- amunicja: kula pełnolana 2kg na odległość do 600 m
- amunicja: kartacz 200-300 m
- ciągnięte przez 2 konie
średnie działo 6 funtowe (oktawa):
- masa 1231 kg
- kaliber 92 mm
- długość lufy 265 cm
- kula pełnolana średnicy 90mm, masa 3 kg
- kartacze do 300 m
- rychtowanie poziemne zasięg do 230-240 m
- rychtowanie pospolite 470-480 m
- zasięg bojowy do 487 m
- ciągnięte przez 6 koni
średnie 12 funtowe działo oblężnicze (ćwierćkartauna):
- masa 1620 kg
- kaliber 120 mm, długość 276 cm
- ciągnięte przez 6 koni
- kula pełnolana masa 6 kg, średnica 115 mm
- rychtowanie poziemne 270-282 m
- rychtowanie pospolite 550-562 m
- granaty napełniane (elaborowane) czarnym prochem, kartacze, pociski zapalające
- skuteczny zasięg bojowy: 600-700 m
- kartacze i zapalające 400-500 m
ciężkie 24 funtowe działo oblężnicze (półkartauna) tzw. murołamy:
- masa 2800 kg
- ciągnięte przez 12 koni
- lufa kaliber 151,5 mm długość 290 cm
- kula pełnolana, granaty z czarnym prochem, z prymitywnymi zapalnikami czasowymi
- kula pełnolana średnica 145 mm, masa 11,86 kg, prędkość wylotowa 400m/s zasięg do 300-319 m
- strzał rdzenny (rychtowanie poziemne) 300-319 m zasięg
- strzał pospolity 637-640 m
- granat (pocisk pustolany, dęty) masa 7,9 kg (2/3 kuli pełnolanej), w tym proch czarny (0,3kg)
- zasięg skuteczny ogień demontujący (tłumiący) 600m, ogień wyłomowy (burzący) 150 m (maksimum 240 m)
ikamien.pl • Niedziela [01.12.2019, 18:07:01] • Kamień Pomorski
fot. Organizator
W poprzednim wpisie była mowa o podstawowych cechach fortyfikacji nowożytnych, teraz przyjrzymy się w tej kwestii Kamieniowi. Bastiony są widoczne na mapie nowożytnej miasta, przedstawił je również pan Johannes Ruge na swoich rysunkach.
fot. Organizator
Biorąc pod uwagę, że Jasna Góra miała bronić się przy użyciu 12-16 armat lekkich (3-6 funtowych) w kazamatach oraz 12 armat 12 funtowych, na kamieńskie fortyfikacje nie ma sensu nanosić zasięgu cięższych dział. Posłużymy się mapą z połowy XVII wieku ze zbiorów Szwedzkiego Archiwum Wojskowego w Sztokholmie sg. SE/KrA/0406/25/128/001.
fot. Organizator
W wieku XVII fortyfikacje opierały się głównie na ogniu krzyżowym, co widać po zasięgu skutecznym muszkietów. Dodatkowo kamieńskie fortyfikacje wzniesiono tak, aby kontrolować ruch na Świńcu, moście przechodzącym przez nią, a także wzdłuż wyspy Chrząszczewskiej. Na dobrą sprawę, zasięg ognia pokrywa się z obszarem przedstawionym na szwedzkiej mapie nowożytnej.
Kwestię zasięgu mamy za sobą, teraz przejdźmy do ich wyglądu.