A jak było naprawdę? W kwietniu 1944 roku Bałtyckie Dowództwo Marynarki Wojennej w Świnoujściu uruchomiło proces tworzenia nowego garnizonu na terenie ujścia Odry. Od początku mowa była o mieście Kamień i już w maju 1944 roku pierwszych 150 ludzi z oddziału kadrowego niszczycieli w Świnoujściu przeniesiono do Kamienia, do których w lipcu 1944 roku dołączyło dalszych 550 i zakwaterowano w dwóch budynkach szkolnych (m.in. obecna „jedynka”). W lipcu i sierpniu 1944 roku przybyli jeszcze marynarze chorwaccy celem przeszkolenia w Kamieniu. W listopadzie 1944 roku garnizon rozrósł się do 800 ludzi. W styczniu 1945 siła jego osiągnęła 1000 żołnierzy.
ikamien.pl • Sobota [05.03.2011, 08:20:45] • Kamień Pomorski
Plan miasta z marca 1945 roku niemieckimi liniami obronnymi( fot. archiwum autora )
Po raz sześćdziesiąty szósty obchodzimy kolejną rocznicę zdobycia przez żołnierzy Armii Czerwonej i Wojska Polskiego Ziemi Kamieńskiej i Kamienia Pomorskiego. Od 66 lat wydarzenie to obchodzimy 5 marca. Jednak nie jest to prawdziwa data upadku miasta noszącego wówczas nazwę Cammin in Pommern.
Ucieczka ludności niemieckiej z terenu powiatu kamieńskiego.( fot. archiwum autora )
25 stycznia 1945 roku Kamień został ogłoszony punktem oporu w ramach Obszaru Obronnego Świnoujścia. Jednostka otrzymała oznaczenie jako 15. zapasowo-szkolny oddział marynarki wojennej. Do Kamienia skierowano lekką artylerię przeciwlotniczą (pluton artylerii przeciwlotniczej „Schneider”) i rozpoczęto budowę umocnień polowych przed bramami miasta.
29 stycznia 1945 roku ukończono na peryferiach miasta przygotowanie zapór przeciwpancernych. Stanowisko dowodzenia przesunięto z Domu Zdrojowego (Kurhaus) do Domu Opieki (Buddenhaus). 4 marca 1945 roku 15. zapasowo-szkolny oddział marynarki wojennej został podporządkowany 2. Fortecznemu Pułkowi Alarmowemu jako II batalion (Wolin). 5 marca 1945 roku o godzinie 9.40 wszystkie pozycje obronne przed miastem zostały obsadzone i wyposażone w obliczu nadchodzącego radzieckiego natarcia.
Ucieczka ludności niemieckiej z terenu powiatu kamieńskiego.( fot. archiwum autora )
Tymczasem prawe (wschodnie) skrzydło 1. Frontu Białoruskiego: 2. Gwardyjska Armia Pancerna, rozpoczęła 1 marca 1945 roku o godzinie 14.00 uderzenie w kierunku Szczecina, wzdłuż Odry, wzdłuż wybrzeża Bałtyku aż do rejonu na zachód od Kołobrzegu. W obszarze tym znalazł się także powiat kamieński, który teraz miał być zaatakowany przez zagony pancerne ze wszystkich kierunków (wszystkie wymienione tu miejscowości należały wówczas do powiatu kamieńskiego).
Stargard został już 4 marca 1945 roku zajęty przez oddziały 2. Gwardyjskiej Armii Pancernej. Z obszaru na wschód od Stargardu części tej armii skierowały się następnie wraz z desantem piechoty i działami przeciwpancernymi przez Zajezierze na Nowogard, który padł dopiero 5 marca 1945 roku, przez las Czermnica (Trzechel i Błotno) do powiatu kamieńskiego. Ta złożona z dużej liczby czołgów grupa stanęła 4 marca 1945 roku o godzinie 18.00 na granicy powiatu Nowogard-Kamień i parła przez Świętoszewo (10.30), Czarnogłowy (11.30), Moracz (12.00), Rokitę (13.00) na Przybiernów. Stamtąd wyruszyła 5 marca 1945 roku siłami około 45 czołgów, 800 pojazdów i około 20 000 żołnierzy ku pozycji dziwnowskiej. W Kartlewie leżącym obok głównej marszruty około południa pojawił się jeden czołg a po południu kawaleria i piechota.