Z kronikarskiego obowiązku przypomnieć należy, iż w bieżącym roku przypadają dwie ważne rocznice związane z kamieńskim mleczarstwem. 1 stycznia br. minęło sześćdziesiąt lat od wznowienia produkcji mleka i jego przetworów w naszym mieście, a słynne tuby obchodzić będą w tym roku swoje pięćdziesięciolecie.
Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej • Czwartek [20.01.2011, 08:09:42] • Kamień Pomorski
fot. Stanisław Kolasiński
Okręgową Spółdzielnię Mleczarską w Kamieniu Pomorskim pamięta z pewnością większość mieszkańców naszego miasta. W zbiorach Muzeum znalazła się, dzięki Darczyńcom MHZK i po zamieszczeniu przed prawie rokiem fotogalerii na stronie iikamien, pewna ilość pamiątek po tym zakładzie. Wśród nich: „Kronika Kamieńskiej Mleczarni” z 1977 r., medal okolicznościowy wydany na jej czterdziestolecie, płat sztandaru czy opakowania po niektórych wyrobach. Nadal poszukiwany jest drzewiec sztandaru i tuba (zachowana w lepszym stanie od tych, wykopanych z ziemi, które są obecnie w MHZK).
fot. Andrzej Ryfczyński
Kamieńska mleczarnia powstała w 1895 r. Gmach przy obecnej ul. Dziwnowskiej 11, w kolejnych latach rozbudowywany, służył jej przez cały okres ponad stuletniej działalności. Zmieniała się jedynie nazwa ulicy. Kirschenallee, od 1918 r. Hindenburgstraβe, w polskim Kamieniu stała się w 1945 r. aleją, później ulicą, Armii Czerwonej, by w wolnej Polsce przybrać nazwę „Dziwnowska”.
Druga wojna światowa zniszczyła sporą część zabudowy naszego miasta. Swą obecność zaznaczyła także w budynku mleczarni. We wspomnieniach jednego z byłych mieszkańców Kamienia, zapisał się obraz tego gmachu z drugiej połowy lat czterdziestych XX w. Przez zrujnowaną ścianę frontową widoczne miały być urządzenia produkcyjne, które stanowiły nie lada atrakcję dla dzieci uczęszczających do położonego nieopodal przedszkola.
Neony na kiosku z nabiałem przy OSM( fot. Archiwum Fotograficzne MHZK )
Produkcja mleka na terenie powiatu odrodziła się po wojnie, na skutek zniszczeń budynku kamieńskiej mleczarni, w zakładzie w Golczewie. Odbudowa obiektu w Kamieniu trwała do 1951 r. Po jej zakończeniu, z dniem 1 stycznia tegoż roku, rozpoczęto tu produkcję mleka i jego przetworów w ramach powstałych wówczas Powiatowych Zakładów Mleczarskich. Oprócz Kamienia, tworzyły je mleczarnie w Stuchowie, Golczewie, Przybiernowie i Stepnicy.
Organizatorem kamieńskich PZM był Marian Pańczak, który kierował nimi, z wielkim zaangażowaniem, przez kolejne 21 lat, w zmieniającej się strukturze organizacyjnej. Uczynił z kamieńskiej mleczarni jeden z czołowych zakładów tego typu w kraju, którego wyroby znane były w całej Polsce.