Antybiotyki sukces czy porażka współczesnej medycyny i nauki? Naukowcy zadając sobie to pytanie oceniają, że są jednocześnie błogosławieństwem i przekleństwem ludzkości. Dzięki nim opanowaliśmy bowiem wiele chorób, które przez setki lat dziesiątkowały społeczeństwa. Ale niestety, nie korzystaliśmy z nich właściwie. Zdaniem ekspertów, narastająca oporność bakterii na antybiotyki może prowadzić do poważnego kryzysu współczesnej medycyny, zagrażającą nawet poważnym ograniczeniem efektywności leczenia.
Antybiotyki to związki chemiczne, które niszczą bakterie i hamują ich rozmnażanie. Niestety, związki te nie potrafią rozpoznawać dobrych i złych bakterii. Zabijając chorobotwórcze drobnoustroje, niszczą równolegle te, które wchodzą w skład naturalnej flory bakteryjnej jelit i chronią przed różnymi chorobami. Dlatego antybiotyki powinny być stosowane w zwalczaniu poważnych zakażeń bakteryjnych i tylko wtedy, kiedy zaleci je lekarz.
Jednakże powszechna dostępność leków antybakteryjnych wiąże się ze zbyt częstym ich stosowaniem. Są nadużywane. Niebezpieczne bakterie stają się coraz bardziej odporne na ich działanie, a konieczność stosowania innych antybiotyków często zwiększa ryzyko groźnych powikłań. Do częstych błędów należy nieuzasadnione przyjmowanie antybiotyków, na przykład w przypadku zwykłego przeziębienia czy grypy, wywoływanej przez wirusy, przeciwko którym antybiotyki nie działają. Bywa, że antybiotyki przyjmowane są samowolnie albo niezgodnie z zaleceniami lekarza. Może to spowodować nieskuteczność terapii. Nie dość, że nie wyzdrowiejemy, to w organizmie mogą wyselekcjonować się niewrażliwe na antybiotyk mutanty, które łatwo przeniosą się na inne osoby. Tam mogą przekazać zdobyte zdolności innym drobnoustrojom. I tak potęgujący się problem bakterii niewrażliwych na coraz inne antybiotyki rośnie lawinowo. Może się okazać, że zabraknie skutecznej terapii i często będzie za późno.
Antybiotykooporność jest obecnie jednym z podstawowych niebezpieczeństw dla zdrowia publicznego na całym świecie. Nabywanie więc świadomości na temat następstw nadużywania antybiotyków jest niezwykle ważnym elementem profilaktyki, bowiem u progu XXI w. świat znalazł się w sytuacji gdzie możemy ponownie znaleźć się w erze bez antybiotyków.
Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach został ustanowiony w 2008 roku przez Komisję Europejską i jest obchodzony corocznie w dniu 18 listopada w całej Europie. Powyższa inicjatywa stanowi wypełnienie zapisów Unii Europejskiej oraz Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie walki ze zjawiskiem oporności drobnoustrojów na antybiotyki poprzez podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat antybiotyków i zagrożenia dla zdrowia publicznego, jakim jest oporność na tę grupę leków. Narastanie tego zjawiska to w dużej mierze skutek niewłaściwego stosowania i nadużywania antybiotyków.
Dlatego należy przyjmować antybiotyki odpowiedzialnie, żeby nie było za późno! Antybiotyki mogą stracić skuteczność.
Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
w Kamieniu Pomorskim